Najcięższa papuga na świecie i inne cuda

Pod względem fauny Nowa Zelandia, tak jak i inne odległe wyspy, tworzy całkowicie odrębną krainę.

Na bardziej oddalonych od zurbanizowanych ośrodków terenach Nowej Zelandii można znaleźć ekosystemy, które pozostają nieomal nietknięte od milionów lat.

Aby zasmakować dzikiej natury w jej pierwotnej formie, nie trzeba wcale zapuszczać się w niedostępne zakamarki nowozelandzkich lasów – wystarczy wycieczka do położnego niedaleko Wellington parku Karori Sanctuary, zwanego też Zealandią. To sanktuarium jest nieomal jak arka, w której zachowały się endemiczne gatunki sprzed przybycia białych kolonizatorów. Nasz żeglarz – Zbigniew „Gutek” Gutkowski – miał okazję podczas swojego postoju na mecie drugiego etapu regat VELUX 5 OCEANS odwiedzić wraz z rodziną park Karori.

Do ciekawych przedstawicieli świata zwierząt, które możemy znaleźć w parku należą miejscowe gatunki nietoperzy, ptaki kiwi (symbol państwa Nowa Zelandia), papugi kea i kakapo oraz takahe. Z ponad 30 gatunków gadów na uwagę zasługują hatteria, jedyny współczesny przedstawiciel sfenodontów. Wyłącznie na Nowej Zelandii występują duże owady z rzędu prostoskrzydłych zwane wetami. Oto niektóre ciekawe „stwory”, które napotkał w parku Gutek z rodziną.

Świerszcze zwane zwyczajowo weta to Deinacrida – rodzaj szarańczaków z rodziny Anostostomatidae, przypominających koniki polne, endemitów Nowej Zelandii. Szarańczaki z tego rodzaju są największymi lądowymi bezkręgowcami Nowej Zelandii i jednymi z najcięższych owadów świata. Masa ciała niektórych gatunków dochodzi do 70 g! Są samotnikami, nie tworzą zgrupowań i nie wykazują zachowań agresywnych. Dawniej występowały licznie, w czasach współczesnych zostały zdziesiątkowane przez szczury.

Kakapo to gatunek dużego, nielotnego ptaka zaliczanego do rodziny Strigopidae albo papugowatych (Psittacidae). Obecnie wszystkie ocalałe osobniki znajdują się na kilku niewielkich wyspach u wybrzeży Nowej Zelandii. Kakapo to jedyna nielotna, a zarazem najcięższa papuga na świecie. Pióra wokół oczu Kakapo tworzą szlarę, przez co może ona przypominać sowę. Ma ona krótkie, częściowo zredukowane skrzydła i mocne szpony, dzięki którym wspina się na drzewa. Kakapo mają dobrze rozwinięty zmysł węchu. Ponadto ich ciała wydzielają dość silny zapach, który jest przyjemny dla człowieka. Kakapo jest aktywna nocą, w dzień przebywa w ukryciu na ziemi lub w koronach drzew. Może szybko biegać, ale tylko na krótkich dystansach. Porusza się po utartych ścieżkach. Przy pomocy dzioba, szponów i uderzeń skrzydeł wspina się na drzewa, z których potrafi szybować. Tzw. "krzyk" kakapo słyszalny jest w nocy z odległości ok. 1 kilometra.

Hatteria, tuatara, łupkoząb (Sphenodon) – rodzaj gada z rodziny hatteriowatych (Sphenodontidae) występującego endemicznie na Nowej Zelandii. Mimo, iż wyglądem najbardziej przypomina jaszczurkę, w rzeczywistości reprezentuje odrębną linię ewolucyjną lepidozaurów – sfenodonty. Dwa gatunki hatterii są jedynymi współczesnymi przedstawicielami tej grupy. Ich najbliżsi krewni to łuskonośne (jaszczurki, amfisbeny i węże). Z tego powodu hatteria wzbudza zainteresowanie naukowców badających ewolucję jaszczurek i węży oraz rekonstruujących wygląd i zwyczaje najwcześniejszych diapsydów.

Jedna z niezwykłych cech tego zwierzęcia to obecność wyraźnego oka ciemieniowego, którego funkcja stanowi przedmiot toczących się badań. Mimo braku małżowin usznych, hatterie są zdolne słyszeć. Ich szkielet wykazuje wiele unikalnych cech, spośród których niektóre stanowią ewolucyjną pozostałość po rybach. Hatterie bywają określane jako „żywe skamieniałości”, choć najnowsze badania taksonomiczne i molekularne dowodzą, że gady te znacząco zmieniły się od ery mezozoicznej.

Hatterię uznaje się za zagrożoną wyginięciem od 1895. Jak wielu nowozelandzkim zwierzętom zagraża jej utrata siedlisk oraz introdukcja drapieżników. Hatterie wyginęły na dwóch największych wyspach Nowej Zelandii, a zasięg pozostałych populacji ograniczył się do 32 okolicznych wysp, jednak w 2005 roku na terenie ogrodzonego i monitorowanego Karori Wildlife Sanctuary odtworzono ich populację.

Źródła:

http://www.visitzealandia.com/site/zealandia_home/

Rearing Weta. Paul Barrett. Auckland Zoological Gardens 2000.

http://www.cmag.org.nz/Rearing_Weta.pdf

The Demon Grasshoppers by George Gibbs. NZ Geographic 1994 21. pp 91-117.

Threatened Weta Recovery Plan. Threatened Species Recover Plan 27. DOC 1998

Zdjęcie:

http://www.thegoodgods.com/wp-content/uploads/2010/08/1585y81.jpg